αθλητικές κακώσεις

Η ρήξη του προσθίου χιαστού συνδέσμου (ΠΧΣ) αφορά τραύμα ενός συνδέσμου που βρίσκεται στο γόνατο και συνδέει το κάτω άκρου του μηρού με το άνω άκρο της κνήμης. Ο πρόσθιος χιαστός σύνδεσμος έχει περίπου 33 mm μήκος (εύρος 25-41 mm) και διάμετρο 11 mm (εύρος 7 έως 12 mm). Αποτελείται από 90% κολλαγόνο τύπου Ι και 10% κολλαγόνο τύπου ΙΙΙ. Η κύρια λειτουργία του είναι να εμποδίζει την πρόσθια μετατόπιση της κνήμης σε σχέση με τον μηρό ενώ κατά δεύτερο λόγο διαθέτει σταθεροποιητικές δράσεις στη στροφή της κνήμης και σε δυνάμεις ραιβότητας-βλαισότητας στο γόνατο. Η αντοχή του ανέρχεται στα 2200 Ν.

Ο τραυματισμός του ΠΧΣ αντιπροσωπεύει περίπου το 40% έως 50% του συνόλου των συνδεσμικών κακώσεων του γόνατος.Ο τραυματισμός του ΠΧΣ είναι πιο συχνός στους αθλητές . Μεταξύ των δραστηριοτήτων που σχετίζονται με τραυματισμό ΠΧΣ, το σκι και το ποδόσφαιρο κατατάσσονται ως τις δραστηριότητες υψηλότερου κινδύνου για τον τραυματισμό του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου. Πριν την εξέλιξη της αρθοσκοπικής αποκατάστασης αυτοί οι τραυματισμοί είχαν σαν αποτέλεσμα την εγκατάλειψη των αθλημάτων από τους τραυματίες. Αν και τα αποτελέσματα διαφέρουν, η επιστροφή στην αθλητική δραστηριότητα επιτυγχάνεται μετά από περίπου 4 με 6 μήνες, όταν δοθεί η κατάλληλη μετεγχειρητική αποκατάσταση. Αν παραμείνει χωρίς θεραπεία αυξάνει η πιθανότητα να εμφανισθούν χόνδρινες βλάβες στο γόνατο ή/και ρήξεις μηνίσκων, ενώ η πιθανότητα για ανάπτυξης οστεοαρθρίτιδας αυξάνει στο 60-100%.

Ο Μηχανισμός του τραυματισμού μπορεί να είναι ζωτικής σημασίας για την ορθή διάγνωση. Μεταξύ των πιο κοινών μηχανισμών τραυματισμού είναι οι τραυματισμοί χαμηλής ενέργειας που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια αθλητικών δραστηριοτήτων. Ο σύνδεσμος ρήγνεται διότι υπερδιατείνεται. Οι ρήξεις του προσθίου χιαστού συνδέσμου συχνά λαμβάνουν χώρα όταν το γόνατο λαμβάνει μια άμεση πλήξη από το μπροστινό μέρος του μηρού, ενώ το πόδι είναι σε σταθερή θέση, για παράδειγμα, ένας ποδοσφαιριστής που πάει να κινηθεί στο πλάι ενώ το πόδι του είναι σταθερό στο έδαφος.

Οι ρήξεις του ΠΧΣ, πιο συχνά συνδέονται με υψηλής επαφής αθλήματα ή όταν το γόνατο είναι αναγκασμένο να κάνει απότομες αλλαγές στην κίνηση. Αυτοί οι τύποι τραυματισμών είναι διαδεδομένοι στο ποδόσφαιρο, το μπάσκετ, την επαγγελματική πάλη, τις πολεμικές τέχνες και την ενόργανη γυμναστική. Τα κύρια συμπτώματα είναι μια αίσθηση "pop" που νιώθει ο ασθενής, έντονο πόνο στο γόνατο και κατά 70% συνοδεύεται από άμεσο οίδημα.

Οι άπλες ακτινογραφίες των ασθενών που προσέρχονται για την αξιολόγηση του Πρόσθιου Χιαστού Συνδέσμου(ΠΧΣ-ACL) είναι συχνά συμπληρωματικές . Ένα λεπτομερές ιστορικό και η κλινική εξέταση του γόνατος μπορεί να παρέχουν συνήθως όλες τις πληροφορίες για την ακριβή διάγνωση. Ωστόσο, υπάρχουν οφέλη για την εκτέλεση ακτινογραφιών που μπορεί να επηρεάσουν τη θεραπεία και την αποκατάσταση. Απλή ακτινολογική απεικόνιση παίζει πρωταρχικό ρόλο στον αποκλεισμό συνόδων βλαβών κατά την αξιολόγηση του ΠΧΣ. H μαγνητική τομογραφία είναι ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο για την επιβεβαίωση της διάγνωσης της ρήξης του ΠΧΣ. Είναι εξαιρετικά ειδική και ευαίσθητη και είναι σε θέση να παρέχει πληροφορίες σχετικά με τις άλλες δομές στο γόνατο καθώς και την αξιολόγηση αμφοτέρων των δεσμίδων του φυσιολογικού ΠΧΣ.

Η ρήξη προσθίου χιαστού μπορεί να συνοδεύεται και από άλλες κακώσεις δομικών στοιχείων του γόνατος, όπως ο έσω πλάγιος σύνδεσμος ή/και ο μηνίσκος. Ιδιαίτερα όταν έχουμε ρήξη ΠΧΣ, έσω πλαγίου και έσω μηνίσκου η κατάσταση αυτή χαρακτηρίζεται ως η «ατυχής τριάδα». Επειδή η σημασία του μηνίσκου στο γόνατο όσον άφορα τη σταθερότητα, τη μετάδοση φορτίου και την πρόληψη της μακροπρόθεσμης αρθροπάθειας έχει αποδειχθεί, η ανάγκη για διατήρηση του μηνίσκου είναι απαραίτητη. Αν η επισκευή του μηνίσκου δεν είναι δυνατή, η μερική μηνισκεκτομή θα πρέπει να επιλεγεί με προσοχή ώστε να αφήσει ένα άθικτο εξωτερικό χείλος του μηνίσκου.

Όπως αναφέρθηκε στην προηγούμενη ενότητα, η ανακατασκευή του ΠΧΣ συνιστάται σε ασθενείς οι οποίοι είναι νέοι και δραστηριοποιούνται σε υψηλού επιπέδου αθλήματα ή των οποίων η φυσική εξέταση αποκαλύπτει σημαντικά αυξημένη χαλαρότητα του γόνατος. Ο στόχος της ανακατασκευής του ΠΧΣ είναι να επιστρέψει η λειτουργική σταθερότητα στο γόνατο για να επιστρέψει ο ασθενής στην πλήρη δραστηριότητα, καθώς και να αποφευχθεί κάθε περαιτέρω ζημία του μηνίσκου ή του χόνδρου που μπορεί να οδηγήσουν σε πρώιμη έναρξη οστεοαρθρίτιδας. Οι πρόοδοι στη χειρουργική τεχνική, την αναισθησία, τη διαχείριση του πόνου, και τη μετεγχειρητική αποκατάσταση έχουν ως αποτέλεσμα τη μειωμένη νοσηρότητα και τα καλύτερα λειτουργικά αποτελέσματα. Μεγαλύτεροι και λιγότερο δραστήριοι ασθενείς μπορούν να αντιμετωπιστούν με συντηρητική θεραπεία που περιλαμβάνει ενδυνάμωση τετρακέφαλου και οπισθίων μηριαίων.

Αποθεραπεία/Αποκατάσταση:

Ο πόνος και το οίδημα είναι κοινά μετά από οποιαδήποτε χειρουργική επέμβαση. Η αρχή R.I.C.E. , ανάπαυση (Rest), πάγος (Ice), περίδεση (Compression) και ανάρροπη θέση (elevation), παραμένει το πρότυπο της περίθαλψης στη μείωση του πόνου και του οιδήματος. Τα παυσίπονα και τα αντιφλεγμονώδη φάρμακα συνταγογραφούνται συχνά στην οξεία προεγχειρητική και μετεγχειρητική φάση.

Η κρυοθεραπεία είναι μια κοινή μορφή θεραπείας, όπου οι μορφές της κρυοθεραπείας περιλαμβάνουν ψυχρά επιθέματα, λουτρά από πάγο και συσκευές συνεχούς ροής ψύξης. Οι ευεργετικές επιδράσεις της κρυοθεραπείας επιτυγχάνονται μέσω μείωσης της θερμοκρασίας του γόνατος. Η χαμηλή θερμοκρασία μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του μεταβολισμού, στη μείωση της φλεγμονής και επάγει την αγγειοσυστολή, η οποία, με τη σειρά της, συμβάλλει στην μείωση του οιδήματος των ιστών , τον πόνο και την ενδαρθρική συλλογή.

Απώλεια της κίνησης είναι μία από τις πιο συχνές επιπλοκές μετά από ανακατασκευή του ΠΧΣ. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε συμπτώματα όπως πόνο μπροστά στο γόνατο, μη φυσιολογικό βάδισμα, μυϊκή ατροφία, και αρχόμενες εκφυλιστικές αλλοιώσεις στην άρθρωση του γόνατος. Ο στόχος των μετεγχειρητικών πρωτοκόλλων είναι να επιτευχθεί η πλήρης έκταση αμέσως μετά το χειρουργείο και να ανακτήσει 10 μοίρες κάμψης ανά ημέρα. Μέσα σε 7 έως 10 ημέρες μετά την επέμβαση, το γόνατο πρέπει να επιτύχει 90 μοίρες κάμψης. Η πρόληψη είναι το κλειδί για την επίτευξη του εύρους κίνησης.

Η βάδιση με φόρτιση του μέλους είχε απαγορευθεί σε προηγούμενα πρωτόκολλα αποκατάστασης λόγω της ανησυχίας για χαλάρωση του μοσχεύματος και την αποτυχία του. Με την ανάπτυξη της χειρουργικής τεχνικής υπάρχει μια τάση προς την άμεση φόρτιση του μέλους κατά την άμεση μετεγχειρητική περίοδο. Επιπλέον, η σύντομη βάδιση μετά το χειρουργείο μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση της διατροφής των χόνδρων, μείωση της οστεοπενίας, περιορισμό του πόνου μπροστά στο γόνατο και να επιταχύνει την αποκατάσταση του τετρακέφαλου. Ταχεία πρωτόκολλα αποκατάστασης συνήθως αρχίζουν με μερική φόρτιση του μέλους αμέσως μετά την επέμβαση ανάλογα με τον ασθενή με στόχο την πλήρη βάδιση χωρίς βακτηρίες μέσα σε 10 έως 14 ημέρες.

Η απόφαση για το πότε μπορεί να επιτραπεί σε έναν ασθενή να επιστρέψει πλήρως στις αθλητικές δραστηριότητες και τα σπορ , στις περισσότερες περιπτώσεις, είναι εμπειρική επειδή υπάρχει μικρή συσχέτιση των λειτουργικών και κλινικών δοκιμών. Η χρήση πολλαπλών κριτηρίων, συμπεριλαμβανομένης της επιστροφής του εύρους των κινήσεων, τη μυϊκή δύναμη και την ισορροπία, τη στατική και δυναμική σταθερότητα, είναι απαραίτητα για τον προσδιορισμό της κατάλληλης στιγμής για έναν ασθενή να επιστρέψει στην πλήρη δραστηριότητα.

Ο Αθλίατρος βοηθά τόσο στις περιπτώσεις που επιλέγεται η συντηρητική αντιμετώπιση, όσο και στη μετεγχειρητική αποκατάσταση με σκοπό την ασφαλή και ταχύτερη επιστροφή στις καθημερινές και αθλητικές δραστηριότητες των ασθενών.

Οι ρήξεις του υπερακανθίου μυός μπορούν να ταξινομηθούν σε οξείες ή χρόνιες/εκφυλιστικές, όσο αναφορά την αιτία του τραυματισμού και σε μερικές ή ολικές ανάλογα με την έκταση της ρήξης.

Το στροφικό πέταλο του ώμου είναι μια ομάδα 4 μυών οι οποία ξεκινούν από την ωμοπλάτη και καταλήγουν στο βραχιόνιο οστό. Συνολικά οι μύες αυτοί προσφέρουν σταθερότητα στην άρθρωση του ώμου και βοηθούν στην ανύψωση και στις στροφικές κινήσεις του.

Οι τέσσερις μύες του στροφικού πετάλου είναι οι εξής:
• Υπερακάνθιος
• Υπακάνθιος
• Υποπλάτιος
• Ελάσσων στρογγύλος

Συνήθως, η ρήξη συμβαίνει όταν ασκηθεί μια υπέρμετρη δύναμη στους τένοντες των στροφέων μυών. Αυτό μπορεί να συμβεί μετά από μια απότομη ή δύσκολη κίνηση άρσης κάποιου μεγάλου βάρους, πτώση από το ύψος μας με τεντωμένο χέρι, δυνατό σπρώξιμο ή τράβηγμα με τα χέρια ή μια δυνατή ρήψη. Μερικές φορές μπορεί να συμβεί μέσω κάποιας επαναλαμβανόμενης δραστηριότητας η οποία φορτίζει τους στροφείς μύες του ώμου (σύνδρομα υπέρχρησης). Αυτό προκαλεί σταδιακή εκφύλιση και αδυναμία των μυών οι οποίες προδιαθέτουν για περαιτέρω τραυματισμό. Αυτές οι δραστηριότητες περιλαμβάνουν κινήσεις στις οποίες το χέρι βρίσκεται ψηλότερα από των ώμο. Στους αθλητές συνήθως η ρήξη του στροφικού πετάλου του ώμου συναντάται σε αθλήματα ρήψεων (δισκοβολία, ακόντιο), βόλεϊ, κολύμβηση, τένις, άρση βαρών και κωπηλασία.

Σημεία και συμπτώματα:

Συνήθως παρατηρείται πόνος στη σημείο της βλάβης και ανάλογα με την έκταση της βλάβης και περιαρθρικά της άρθρωσης του ώμου. Επώδυνη τροχιά κατά την ανύψωση μπροστά και στα πλάγια πάνω απ;o το ύψος του κεφαλιού, καθώς και έξω στροφής. Επίσης, μπορεί να αναφέρεται πόνος κατά τον ύπνο και ειδικά όταν οι ασθενείς ξαπλώνουν πάνω στον προσβεβλημένο ώμο. Σε περίπτωση ολικής ρήξης παρατηρείται πλήρης αδυναμία ανύψωσης στο πλάι του χεριού (απαγωγή).

Οι ασθενείς με ρήξη των στροφέων μυών του ώμου βιώνουν έναν ξαφνικό πόνο στον ώμο κατά τη διάρκεια της δραστηριότητας που προκάλεσε και την οξεία ρήξη.

Σε μικρότερες ρήξεις (μερική ρήξη) είναι δυνατόν να συνεχίσουν την δραστηριότητα έχοντας μόνο λίγες ενοχλήσεις οι οποίες θα αυξηθούν με ξεκούραση (ιδιαίτερα τη νύχτα ή το επόμενο πρωινό). Σε αρκετές περιπτώσεις ο πόνος είναι αρκετός για να απαγορεύσει τις κινήσεις του ώμου. Ο πόνος γίνεται εντονότερος με τις κινήσεις του ώμου. Στη ρήξη των στροφέων μυών του ώμου οι ασθενείς αισθάνονται πόνο ή αδυναμία στις κινήσεις ανύψωσης χεριού. Ο πόνος μπορεί να χειροτερέψει κατά την άρση βαριών αντικειμένων (ιδιαίτερα πάνω από το κεφάλι), κατά τη διάρκεια κινήσεων πίεσης ή έλξης και όταν ο ασθενής ξαπλώνει πάνω στον τραυματισμένο ώμο.

Διάγνωση:

Η λήψη ιστορικού για τον μηχανισμό τραυματισμού και η κλινική εξέταση θέτουν τις βασικές υποψίες για την κάκωση του στροφικού πετάλου του ώμου. Ο διαγνωστικός υπέρηχος (εξέταση επιλογής) ή η μαγνητική τομογραφία βοηθούν στην επιβεβαίωση της διάγνωσης και στο να καθοριστεί το μέγεθος της ρήξης. Επιπλέον, ο υπέρηχος συνιστά το κύριο μέσο καθοδήγησης στην περίπτωση πραγματοποίησης εγχύσεων (πχ αυξητικοί αυτόλογοι αιμοπεταλιακοί παράγοντες-PRP)

Θεραπεία:

Η θεραπεία συνήθως είναι συντηρητική με φυσικοθεραπεία και έγχυση αυτόλογων αυξητικών παραγόντων-PRP. Η χειρουργική αντιμετώπιση συνιστάται μόνο σε κάποιες περιπτώσεις πλήρους ρήξης και σε αποτυχία της συντηρητικής θεραπείας.

Με το κατάλληλο πρόγραμμα αποκατάστασης στις περιπτώσεις ρήξης του στροφικού πετάλου του ώμου αναρρώνουν μέσα σε 3-4 εβδομάδες. Ασθενείς με ολική ρήξη και με χειρουργική αποκατάσταση χρειάζονται μία περίοδο 3-6 μήνες για την πλήρη επανένταξη στις προηγούμενες αθλητικές και μη δραστηριότητές τους.

Ο Αθλίατρος είναι ο ειδικός για τη διαμόρφωση και εξατομίκευση του προγράμματος αποκατάστασης, τόσο στη συντηρητική αντιμετώπιση όσο και σε περιπτώσεις χειρουργικής επέμβασης.

Στο ιατρείο μου καθημερινά εφαρμόζω τον υπέρηχο τόσο για τη διάγνωση της παθολογίας του στροφικού πετάλου, όσο και για την πραγματοποίηση των εγχύσεων αυτόλογων αυξητικών παραγόντων-PRP.

Οι μυϊκές θλάσεις συνιστούν μία μερική ή ολική ρήξη των μυϊκών ινών, συνήθως από απότομη διάταση ή/και άμεση πλήξη. Η αντίστοιχη κάκωση στους συνδέσμους ονομάζεται διάστρεμμα.

Στην πλειονότητα των θλάσεων ο μηχανισμός πρόκλησης είναι η απότομη διάταση του μυός η οποία έχει σαν αποτέλεσμα την υπερφόρτιση και ρήξη (μερική ή ολική) των ινών του. Στις περιπτώσεις που έχουμε ζημιά στον μυ από κατευθείαν χτύπημα, πρόκειται για θλάση από τοπική πλήξη.

Οι θλάσεις κατηγοριοποιούνται ανάλογα με την βαρύτητά τους. Η εκτίμηση της βαρύτητας με απλή κλινική εξέταση είναι θέμα εμπειρίας. Η τελική, ξεκάθαρη κατηγοριοποίηση είναι ωστόσο δυνατή μόνο με τη διενέργεια απεικονιστικής εξέτασης (υπερηχογράφημα ή μαγνητική τομογραφία).

Στις θλάσεις 1ου βαθμού (αυτό που αναφέρεται ως “τράβηγμα”) υπάρχει διάταση του μυός χωρίς ορατή ρήξη των μυϊκών ινών. Στον υπέρηχο διακρίνεται συνήθως μόνο ένα οίδημα στην περιοχή.

Η θλάση 2ου βαθμού είναι η ρήξη των μυϊκών ινών σε ένα τμήμα του μυός (κάτω του 75% του συνόλου των ινών).

Η θλάση 3ου βαθμού είναι η ολική ρήξη του μυός (άνω του 75% του συνόλου των ινών).

Οι περισσότερες θλάσεις παρατηρούνται σε μυς μεγάλου μήκους οι οποίοι διασχίζουν δύο αρθρώσεις όπως οι οπίσθιοι μηριαίοι (δικέφαλος μηριαίος, ημιτενοντώδης, ημιυμενώδης), ο γαστροκνήμιος και οι προσαγωγοί μυς.

Βασικές αρχές θεραπείας:

Άμεσα μετατραυματικά εφαρμόζονται οι βασικές αρχές του R.I.C.E. (Rest - Ice – Compression - Elevation / ακινητοποίηση - παγοθεραπεία - συμπίεση - ανύψωση του μέλους). Η πρώτη αυτή περίοδος προφύλαξης είναι σημαντική γιατί διάφορες μελέτες έχουν δείξει ότι η ακινητοποίηση κατά το πρώτο αυτό στάδιο φαίνεται να μειώνει την έκταση του ουλώδους ιστού και τη συχνότητα υποτροπών στο μέλλον.

Μετά τα πρώτα 2-3 εικοσιτετράωρα η ακινητοποίηση της περιοχής είναι ωστόσο επιζήμια. Μελέτες έχουν δείξει ότι όταν η κινητοποίηση ξεκινάει νωρίς, έχουμε καλύτερη επαναγγείωση στην περιοχή, καλύτερη ανάπλαση αλλά και ορθό προσανατολισμό των μυϊκών ινών έτσι ώστε ο τραυματισμένος μυϊκός ιστός να επανέλθει στα επίπεδα ανθεκτικότητας του προ-τραυματισμού επιπέδου.

Σε γενικές γραμμές, στις θλάσεις 1ου βαθμού η αποθεραπεία διαρκεί περίπου 10 ημέρες, ενώ στις θλάσεις 2ου βαθμού τουλάχιστον 3 εβδομάδες. Στις σοβαρότερες θλάσεις 2ου βαθμού όπως επίσης και στις 3ου βαθμού (οι οποίες σε κάποιες περιπτώσεις χρήζουν και χειρουργικής αντιμετώπισης) ο χρόνος αποκατάστασης εξατομικεύεται ανάλογα με τον κάθε ασθενή.

Σημαντική βελτίωση στον χρόνο αποκατάστασης προσφέρουν οι εγχύσεις με αυτόλογους αυξητικούς αιμοπεταλιακούς παράγοντες-PRP, όπου ενισχύεται ο φυσιολογικός μηχανισμός αποκατάστασης μέσω ενδογενών φυσιολογικών διαδικασιών. Οι εγχύσεις θα πρέπει πάντα να πραγματοποιούνται με υπερηχογραφική καθοδήγηση.

Η επικονδυλίτιδα είναι μια φλεγμονή των τενόντων των εκτεινόντων και καμπτήρων μυών τον καρπό και εντοπίζονται στην εξωτερική και εσωτερική πλευρά του αγκώνα. Η υπερβολική χρήση ή οι επαναλαμβανόμενες κινήσεις των μυών μπορεί να προκαλέσουν βλάβες και κατά συνέπεια πόνο. Στην περίπτωση τενοντοπάθειας των εκτεινόντων μυών, η πάθηση ονομάζεται έξω επικονδυλίτιδα (αγκώνας του τένις) και η τενοντοπάθεια των καμπτήρων τον καρπό μυών, ονομάζεται έσω επικονδυλίτιδα (αγκώνας του γκολφ). Οι ονομασίες τένις και γκολφ χρησιμοποιούνται κυρίως λόγω αυξημένης συχνότητας της πάθησης στους συγκεκριμένους αθλητές.

Η έξω επικονδυλίτιδα (αγκώνας του τένις) όπου και είναι η πιο συχνή, οφείλεται σε φλεγμονή ενός συγκεκριμένου μυ του αντιβραχίου (βραχύς κερκιδικός εκτείνων τον καρπό μυς) Εκδηλώνεται συχνά στους αθλητές αλλά και σε πολλούς ανθρώπους που συμμετέχουν σε εργασίες ή ψυχαγωγικές δραστηριότητες που απαιτούν επαναλαμβανόμενη και έντονη χρήση των μυών του αντιβραχίου, όπως γραμματείς, ζωγράφοι, υδραυλικοί, ξυλουργοί κ.α. Οι περισσότεροι ασθενείς με επικονδυλίτιδα είναι μεταξύ 30-50 ετών, αν και ο καθένας μπορεί να νοσήσει. Σε αθλήματα ρακέτας, όπως το τέννις, η κακή τεχνική και ο ελλιπής εξοπλισμός είναι παράγοντες κινδύνου ανάπτυξης της πάθησης.

Τα συμπτώματα της επικονδυλιτίδας αναπτύσσονται σταδιακά. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο πόνος αρχίζει ήπια και χειροτερεύει σε διάστημα εβδομάδων ή και μηνών. Τα πιο κοινά συμπτώματα της επικονδυλίτιδος είναι πόνος στο εξωτερικό μέρος του αγκώνα και ασθενής δύναμη της λαβής.

Η έσω επικονδυλίτιδα (αγκώνας του γκολφ) είναι η τενοντοπάθεια των καμπτήρων μυών τον καρπό και τα αντίστοιχα συμπτώματα εντοπίζονται στην έσω επιφάνεια του αγκώνα.

Αντιμετώπιση:

Το πρώτο βήμα για την θεραπεία είναι η ξεκούραση. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να σταματήσετε την συμμετοχή σε αθλητικές δραστηριότητες, ή σε βαριά εργασία, για μερικές εβδομάδες. Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα μειώνουν τον πόνο και τη φλεγμονή, με τις γνωστές όμως παρενέργειες της συστηματικής χορήγησης φαρμάκων.

Τα φυσικά μέσα όπως οι υπέρηχοι, ο πάγος, οι κινησιομαλάξεις και ο κρουστικός υπέρηχος αποτελούν τεχνικές για τη μείωση της φλεγμονής και τη βελτίωση της επούλωσης. Επίσης, μπορούν να χρησιμοποιηθούν ειδικοί νάρθηκες για το αντιβράχιο (κυρίως με ιδιοδεκτικό ρόλο και βελτίωση του προσανατολισμού της τάσης στους μυς).

Στην οξεία φάση και πάντα υπό υπερηχογραφική καθοδήγηση, μπορούν να πραγματοποιηθούν εγχύσεις στεροειδών (κορτιζόνη) και αυτόλογων αυξητικών αιμοπεταλιακών παραγόντων-PRP. Η πλειοψηφία των περιπτώσεων αντιμετωπίζεται συντηρητικά και χρειάζεται η ιατρική καθοδήγηση και παρακολούθηση, γιατί ανήκουν στις κατηγορίες παθήσεων που μπορούν εύκολα να χρονίσουν και να ταλαιπωρούν τον ασθενή.

Στο ιατρείο η διάγνωση της επικονδυλίτιδας διενεργείται με την κλινική εξέταση και τη χρήση υπερήχου, όπως και οι τοπικές εγχύσεις όπου η χρήση υπερήχου δίνει τη μέγιστη αποτελεσματικότητα και ασφάλεια.

Η πελματιαία περιτονία είναι μία πυκνή ινώδης ταινία συνεκτικού ιστού που ξεκινά από την πτέρνα και εκτείνεται έως και τις κεφαλές των μεταταρσίων. Η πελματιαία απονεύρωση είναι το κεντρικό τμήμα της πελματιαίας περιτονίας και βρίσκεται μόνιμα υπό τάση ώστε να διατηρεί την «αψίδα» του ποδιού (την λεγόμενη ποδική καμάρα) με τον ίδιο τρόπο που η τεντωμένη χορδή διατηρεί την καμπύλη ενός τόξου. Εάν η ταινία είναι κοντή/σφιχτη τότε έχουμε υψηλή καμάρα (κοιλοποδία), ενώ εάν έχουμε χαλαρότητα της ταινίας σχηματίζεται χαμηλή ποδική καμάρα (πλατυποδία ).

Η πελματιαία απονευρωσίτιδα είναι μία επώδυνη φλεγμονώδης κατάσταση που κατατάσσεται στα σύνδρομα υπέρχρησης. Είναι μία από τις πιο κοινές αιτίες πόνου στην περιοχή της πτέρνας. Η φλεγμονή εμφανίζεται στο σημείο που εκφύεται η πελματιαία απονεύρωση από το οστό της πτέρνας και τα συνηθέστερα αίτια της είναι :

- ορθοστασία, έντονη καταπόνηση και γενικά αυξημένα φορτία με παπούτσια που δεν υποστηρίζουν επαρκώς την ποδική καμάρα,
• ποδική καμάρα υπερβολικά υψηλή (κοιλοποδία) ή χαμηλή (πλατυποδία),
• σφικτοί μύες στην γαστροκνημία,
• παχυσαρκία,
• τραυματισμός

Είναι μια από τις πιο κοινές αιτίες πόνου στην περιοχή της πτέρνας. Περίπου το 10% του πληθυσμού, τουλάχιστον μια φορά και κατά τη διάρκεια της ζωής του θα παρουσιάσει το πρόβλημα, με διαφορετική σοβαρότητα. Οι γυναίκες προσβάλλονται σε μεγαλύτερο βαθμό από τους άντρες, ενώ η ηλικία που συνηθέστερα εμφανίζεται το πρόβλημα είναι μεταξύ των 40 και 60 ετών. Άτομα υπέρβαρα, γυναίκες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και όσοι φορούν παπούτσια φθαρμένα και με ανεπαρκή υποστήριξη είναι σε αυξημένο κίνδυνο να παρουσιάσουν πελματιαία απονευρωσίτιδα.

Επίσης σε πολλές περιπτώσεις διαπιστώνουμε σε ακτινολογικό έλεγχο μια οστέινη ανάπτυξη στο κάτω μέρος της οστού της πτέρνας, την λεγόμενη άκανθα (καθώς στην ακτινογραφία φαίνεται σαν αγκάθι). Η άκανθα είναι οστεόφυτο, αποτέλεσμα υποτροπιάζουσας φλεγμονής της πελματιαίας απονεύρωσης, όπου στην περιοχή της χρονίζουσας φλεγμονής σχηματίζεται ουλώδης ιστός στον οποίο εν τέλει εναποτίθενται άλατα. Οι ασβεστώσεις αυτές σταδιακά οστεοποιούνται πλήρως. Η ύπαρξη της άκανθας προκαλεί ερεθισμό στην γύρω περιοχή του ποδιού με αποτέλεσμα τον έντονο τοπικό πόνο κατά την όρθια στάση, τη βάδιση και φυσικά το τρέξιμο.

Στους αθλητές το πρόβλημα της πελματιαίας απονευρωσίτιδας εμφανίζεται κυρίως σε αθλήματα με έμφαση σε άλματα και sprint, αλλά και σε δρομείς μεγάλων αποστάσεων και χορευτές. Η πελματιαία απονευρωσίτιδα εμφανίζεται συχνότερα όσο η ηλικία του αθλουμένου αυξάνεται, ενώ η καταπόνηση σε κακής ποιότητας έδαφος (τσιμέντο), η πλημμελής προπόνηση και διατροφή και η έλλειψη προθέρμανσης και αποθεραπείας είναι παράγοντες που αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης του προβλήματος.

Τα συμπτώματα με τα οποία εμφανίζεται η πελματιαία απονευρωσίτιδα είναι πόνος στην πτέρνα. Ο πόνος εντοπίζεται είτε κεντρικά είτε, συχνότερα, προς την εσωτερική πλευρά του οστού της πτέρνας.

Ειδικά στα πρώτα πρωινά βήματα ο πόνος είναι εντονότερος και ο ασθενής δυσκολεύεται να πατήσει στο έδαφος. Όταν το πόδι ζεσταθεί ο πόνος υποχωρεί αισθητά. Εάν ο ασθενής συνεχίζει τις δραστηριότητές του παρά το γεγονός ότι πονάει ή αφεθεί χωρίς θεραπεία, ο πόνος θα χειροτερεύσει. Ο λόγος είναι ότι στην φλεγμαίνουσα περιοχή δημιουργούνται μικρορήξεις στις ίνες της απονεύρωσης.

Η θεραπεία συνίσταται σε ανάπαυση και διακοπή της αθλητικής δραστηριότητας μέχρι να μειωθεί η φλεγμονή και ο πόνος. Θα χρησιμοποιηθεί αντιφλεγμονώδης αγωγή είτε από του στόματος είτε με τοπική έγχυση κορτιζόνης ή αυτόλογων αυξητικών παραγόντων-PRP (υπό υπερηχογραφική καθοδήγηση) στην περιοχή της έκφυσης. Επίσης, η παγοθεραπεία και οι διατάσεις βοηθούν ώστε να μειώσουμε τον πόνο και την φλεγμονή. Η χρήση υποπτερνίου μπορεί να μειώσει την τοπική πίεση στο σημείο της φλεγμονής. Επίσης, χρήσιμος είναι ένας νάρθηκας που τον φοράει ο ασθενής την νύκτα (night splint) ώστε να διατηρεί μια ήπια διάταση στην απονεύρωση, εμποδίζοντας την βράχυνση της κατά τη διάρκεια του ύπνου.

Η φυσικοθεραπευτική αγωγή συνίσταται στην εφαρμογή τεχνικών διάτασης με σκοπό την μείωση της τάσης στην απονεύρωση και στους μυς της γαστροκνημίας, στην εφαρμογή ειδικής περίδεσης (taping) ώστε να υποστηριχθεί η απονεύρωση και η εφαρμογή της λεγόμενης shock wave therapy (κρουστικος υπερηχος).

Περίπου το 90% των ασθενών που αντιμετωπίζονται συντηρητικά θεραπεύονται εφόσον έχουν και την απαιτούμενη υπομονή μετά από διάρκεια θεραπείας 2-3 μηνών τουλάχιστον. Σε περιπτώσεις που δεν υπάρχει βελτίωση με την συντηρητική αγωγή και τα συμπτώματα υποτροπιάζουν, η χειρουργική θεραπεία έχει σκοπό την αποσυμπίεση της πελματιαίας απονεύρωσης στην έκφυσή της, στην οποία γίνεται μερική διατομή.

Ο αθλίατρος θα διαγνώσει τη νόσο και ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε ασθενούς θα εξατομικεύσει το λειτουργικό πρόγραμμα αποκατάστασης. Οι εγχύσεις στην περιοχή της πελματιαίας απονεύρωσης θα πρέπει πάντα να πραγματοποιούνται με υπερηχογραφική καθοδήγηση.